Tag Archives: bilim

Güney Afrika asıllı ABD’li mucit ve girişimci Elon Musk, Starship’in ilk görüntüsünü yayınladı. Tesla ile isminden sıkça söz ettiren Elon Musk, bu kez tamamlandığında 30 metre uzunluk, 8 metre genişliğe sahip olacak test aracının ilk görüntüsünü paylaştı.   SpaceX patronu yeni roketinin görseli ile bir kez daha tüm dünyanın ilgisini çekmeyi başardı. Grasshopper uçuşlarında kullanılması planlanan roketin test aşaması tamamlandıktan sonra 2020 yılında yörünge misyonlarında kullanılması planlanıyor. İşte Starship’in ilk görüntüsü Geçtiğimiz yıl uzaya gönderdiği Tesla ile adından sıkça söz ettiren ve Mars hedefi için yoğun mesai harcayan SpaceX bu kez yeni roketinin görseli ile gündemde. Zira Elon Musk Starship isimli test aracının ilk görüntüsünü yayınladı! Starship’in tamamlanmış halinin uzunluğu 30 metre, genişliği ise 8 metre civarında olması planlanıyor. SpaceX roketi Grasshopper uçuşlarında kullanarak test etmek ve 2020’deki yörünge misyonlarında kullanmayı planlıyor.

Gökbilimciler, Dünya’nın yörüngedeki yıllık devri içinde Güneş’e en yakın olduğu perihelyon (gün beri) konuma geldiğini bildirdi. Gökbilimciler yaptıkları ölçümlerde, Güneş etrafında eliptik bir yörüngede hareket eden Dünya’nın, 3 Ocak Pazartesi günü Güneş’e 4 milyon 830 bin kilometre daha yakın konuma ulaştığını belirledi. Gökbilimde “perihelyon (günberi) noktası” adı verilen ve her yıl ocak ayında gerçekleşen yaklaşma durumu, Dünya’nın yörüngesinin hafif eliptik şeklinden kaynaklanıyor. Söz konusu eliptik biçim, Dünya üzerinde farklı iklimlerin yaşanmasını mümkün kılıyor. Dünya’nın Güneş’ten en uzak olduğu konuma ise “apheliyon (gün öte)” adı veriliyor. Apheliyon konumu her yıl temmuz ayı başında ortaya çıkıyor.

Bilim adamları, Güneş Sistemi’nin en büyük 2. gezegeni Satürn’ün yörüngesindeki halkaların öngörülenden çok daha hızlı şekilde yok olduğunu bildirdi.   Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı NASA‘dan yapılan açıklamada, Cassini keşif aracının, Satürn’ün halkalarını oluşturan toz ve kayaçların, gezegenin manyetik alanının etkisiyle hızla yüzeye doğru çekildiğini ve bu yüzden halkaların hesaplanandan çok daha hızlı şekilde yok olduğunu tespit ettiği belirtildi. NASA’nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi’ nden James O’Donoghue, Voyager 1 ve 2 keşif araçlarının, daha önce yaptığı ölçümlerde, halkalardan her yarım saatte bir olimpik havuz büyüklüğünde buzun çözündüğünü belirlediğini hatırlatarak, “Yalnızca bu veri, halka sisteminin 300 milyon yılda tamamen yok olacağını gösteriyor. Buna Cassini’nin Satürn’ün halkalarından gezegenin ekvatoruna düşen materyal miktarına ilişkin ölçümlerini eklediğimizde halkların ömrünün 100 milyon yıldan az olacağını anlıyoruz. Satürn’ün toplam ömrünün 4 milyar yıl olduğu düşünüldüğünde bu oldukça kısa bir süre.” dedi. Bilim adamları uzun yıllar Satürn’ün halkalarının gezegenle birlikte mi oluştuğu, yoksa sonradan mı meydana geldiği sorusunu tartışmıştı. Voyager …

  Atom altı parçacığı “Higgs Bozonu”nun keşfiyle sonuçlanan önemli fizik deneylerinin yapıldığı Büyük Hadron Çarpıştırıcısının, iyileştirme çalışmaları nedeniyle kapatıldığı bildirildi. Atom altı parçacığı “Higgs Bozonu”nun keşfiyle sonuçlanan önemli fizik deneylerinin yapıldığı Büyük Hadron Çarpıştırıcısının, iyileştirme çalışmaları nedeniyle kapatıldığı bildirildi. LiveScience’ın haberine göre, Fransa-İsviçre sınırında, yerin 100 metre altındaki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı, önceki gün itibariyle devre dışı bırakıldı. Parçacık ışınlarını yoğunlaştırmak amacıyla iyileştirmeye gidilecek çarpıştırıcının, 2021 ilkbaharına kadar kapalı kalacağı belirtildi. İsviçre’deki Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN), bunun çarpıştırıcı için ikinci uzun sessizlik süreci olacağını açıkladı. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı’nda yapılan deneyler sırasında, Mart 2013’te, evrenin oluşumu hakkındaki en büyük sırlardan biri olduğu kabul edilen atom altı parçacık “Higgs Bozonu” keşfedilmişti.

Anadolu’nun bilim merkezi olan Kayseri Bilim Merkezi, dünyanın bilim merkezi olan CERN’den davet aldı. CERN’de gerçekleştirilecek olan 1 haftalık eğitim programına Kayseri Bilim Merkezi de katılacak. Kayseri Bilim Merkezi Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) tarafından Uluslararası Öğretmen Eğitimleri kapsamında düzenlenen ve İsviçre’nin Cenevre şehrinde gerçekleştirilecek Türk Öğretmen Çalıştayı’na Kayseri Bilim Merkezi’de katılacak. 27 Ocak-2 Şubat 2019 tarihleri arasında dünyanın en büyük parçacık fiziği araştırma laboratuvarı olan CERN’de gerçekleştirlecek olan çalıştayda; CERN’in Kuruluşu, Parçacık Fiziği, Algıç Fiziği, Astroparçacık Fiziği, Nötrino Fiziği, Higgs Bozonu, Madde-Karşı Madde çalışmaları hakkında eğitim verilecek. CERN’de gerçekleştirilecek olan eğitimde ayrıca CMS, ATLAS, CAST gibi dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvar ve algıçları ziyaret edilerek gerekli bilgilendirmeler yapılacak. Çalıştay sonrasında ise edinilen bilgi ve deneyimler Kayseri Bilim Merkezi bünyesinde gerçekleştirilecek olan eğitim faaliyetleri ile bilim severlerle paylaşılacak.

Kanada’da yapılan bir araştırma, üç ayrı eyalette yoğun olarak bulunan buzulların önemli kısmının 50 yıl içinde yok olacağını ortaya koydu.     Alberta Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Zac Robinson ve Ekoloji Uzmanı Prof. David Hik tarafından Kanada Dağcılık Kulübü adına yapılan “Kanada Dağlarının Durumu” adlı araştırmaya göre, Alberta, Yukon ve British Columbia eyaletlerindeki buzulların yüzde 80’i 50 yıl içinde eriyecek. Araştırmaya göre iklim değişikliği beraberinde, Alberta, British Columbia ve Yukon’daki buzulların beklenenden daha hızlı erimesi, su seviyelerinin yükselmesi ve çöllerin oluşması tehdidini de getiriyor. Araştırmada incelenen bölgenin, Antarktika ve Grönland’daki buzulların dışında dünyadaki diğer buzullardan daha büyük bir alanı kapsadığına dikkati çeken David Hik, erime oranlarının Avrupa Alpleri’nde ve And Dağları’nda görülenlerle benzeştiğini kaydetti. Bilim insanları korkutan gerçeği ortaya çıkardı! Buzulların devamının, kışın karla yeni katmanların birikmesine bağlı olduğunu ifade eden Robinson, ancak bu katmanların ertesi yaz tamamen erimemesi gerektiğine işaret etti. Robinson, hızlı ısınma, daha az kar yağışı ve hızlı bir eriyik kombinasyonunun, buzulların uzunluk ve …

Stanford Üniversitesi’ndeki araştırmacılar tarafından yapılan yeni akciğer benzeri cihaza su girdiğinde, hidrojen yakıtına dönüşüyor. Üretilen bu temiz enerji kaynağı, araştırmacılar tarafından büyük bir başarı olarak nitelendiriliyor. Bu cihaz, hidrojen yakıtı üreten ilk cihaz olmasa da, benzersiz tasarım verimli bir hidrojen yakıtı üretme yöntemine giden yoldaki ilk adım olabilir. Hava, bir insanın akciğerine girdiğinde ince bir zardan geçer. Bu zar, havadaki oksijeni alarak kan dolaşımına gönderir. Akciğerlerin bu yapısı, bu gaz değişimini oldukça verimli kılar. Araştırmacılar da insan akciğerini taklit ederek, bu cihazı üretti. NASIL ÇALIŞIYOR? Ekip, cihaza plastik filmden yapılmış bir torba yerleştirdi. Diğer tarafı ise altın ve platin içeren nanoparçacıklar tarafından kaplandı. Cihazın dışında ise su itici gözenekler kullanıldı. Araştırmacılar suyu bileşenlerine ayırmak için voltaj uyguladıklarında su, parçalarına ayrılarak hidrojen ve oksijen gazlarına dönüşüyor. Bu gazlar, akciğer benzeri yapıya girerek enerji oluşturuyor. Araştırmacılar, şu an için bu küçük torbaların daha büyüğünü yapma konusunda çalışmalarını sürdürüyor. Ayrıca ekip, daha yüksek sıcaklıklara dayanacak bir yapı oluşturmak …

Araştırmacılar, Dünya’nın manyetik alanının anormal bir şekilde azaldığını tespit etti. Dünya’nın manyetik alanı sadece güney ve kuzey kutuplarına fayda sağlamıyor, aynı zamanda bizi güneş rüzgarlarından ve kozmik radyasyondan koruyor. Ancak bu görünmez kuvvet hızla zayıflıyor. Bu zayıflama, çok nadir olarak gerçekleşiyor. En son meydana gelen zayıflama yaklaşık 780 bin yıl önceydi. Şu anda bilim insanlarını en çok ilgilendiren bölge, Şili’den Zimbabve’ye kadar uzanan Güney Atlantik Anomalisi olarak adlandırılıyor. Bu bölgedeki manyetik alan o kadar zayıf ki, bu alana giren uydular bozulma tehlikesiyle karşı karşıya kalabiliyor. Araştırmacılar, manyetik alan zayıflamasını daha önceden tespit ettiklerini, fakat bu kadar hızlı azalacağını tahmin edemediklerini söylediler. Araştırmacılar, manyetik alan zayıflamasını daha yakından incelemek ve çözüm üretebilmek için çalışmalarına devam ediyor.

NASA’nın New Horizons uzay aracı, yeni yılın ilk saatlerinde gizemli uzay kayası Ultima Thule‘a yaklaşacak. NASA bilim insanları, gizemli cisim hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi toplamak için doğru yolda olduklarından emin olmak istiyorlar. 3 BİN 500 KİLOMETREDEN İZLEYECEK Son iki haftadır, çeşitli yörünge düzeltmeleri ile uzay aracının hiçbir engele çarpmadan yoluna devam etmesini sağlamaya çalışan bilim insanları, uzay aracının keşif teleskobunu kullanarak doğru yolda olduklarını doğruladılar. New Horizons uzay aracı, Ultima Thule‘u 3 bin 500 kilometreden fotoğraflamaya çalışacak ve hakkında hiçbir şey bilinmeyen bu yapı hakkında daha fazla bilgi toplayacak. New Horizons uzay aracı, geçtiğimiz günlerde 10 milyon kilometre uzaklıktan Ultima Thule‘u aşağıdaki gibi fotoğrafladı. Bir hafta içinde uzaktan küçücük görünen bu şeyin, neye benzediğini, neyden yapıldığını, ne kadar soğuk olduğunu, kütlesini ve kendine ait bir uydusunun olup olmadığını öğrenebileceğiz.

Başkent ve Atılım Üniversitesinde çalışmalarına devam eden Doktor Öğretim Üyeleri Hüseyin Kurtuldu ve Göksel Durkaya tarafından TÜBİTAK destekli proje sonucunda geliştirilen çok amaçlı spektral çözünürlüklü üç boyutlu tarama teknolojisi ile metal sanayicilerimiz artık üretim bandındaki yüksek sıcaklıklardaki işlenen ürünlerinin ileri düzeyde kalite kontrolünü yapabilecekler. Böylece söz konusu teknolojik yöntem ile ürünlerin hassas şekilde boyutlandırılması, yüzey aşınmasının ölçülmesi, ürün sıcaklığının ve genleşmesinin anlık ölçerek imalat sürecinde üst düzey verimlilik sağlayabilecekler. Dünyada ilk olarak ülkemizde yerli imkanlarla geliştirilen bu teknoloji ile metal analizinde ulusal yetenekler üst düzeye çıkartılmış olacak. Çelik üretiminde dünyanın 8. Avrupa’nın 2. Büyüğü olan Türk metal sanayisi bu alandaki teknolojik üstünlüğü ele geçirmek için üç boyutlu dijitalleştirme teknolojileri ve ileri düzey kalite kontrol yeteneklerinin geliştirmesi zorunlu görünüyor. Geliştirilen görüntüleme yöntemi aynı zamanda termal kameralara da bir alternatif olarak dikkat çekiyor. Sanayiye yönelik geliştirilen söz konusu teknoloji ile imalatta yerli yüksek katma değerli ürün elde etme ve ihracatının artması hedefleniyor.

Kaliforniya merkezli Proteus Digital Health şirketinin yönetim kurulu başkanı Andrew Thomson, “İnsan robot değildir; ilaç almak gibi çok yüksek düzeyde tekrar gerektiren faaliyetler, insanlara gerçekten zor gelir.” diyor ve ekliyor: “Bizim sağlık sistemimizin en büyük yükü kronik hastalıklar ve her gün ilaç alması gereken insanlar. Bu ilaçlar gerektiği gibi alınmalı. Ancak çoğu insanın bunu pek de iyi yapamadığının farkındayız.” Peki, yaşlı ve unutkan hastaların ilaçlarını düzenli olarak aldığından nasıl emin olunabilir? Proteus şirketine göre, bu, alınan ilacın, mideye indiğinde size bir mesaj ya da tweet göndermesini sağlayarak yapılabilir. Proteus, adını, 1966’nın kült filmi Fantastik Yolculuk’daki, insan bedeni içinde seyahat eden mikroskobik gemiden alıyor. Ama getirdikleri öneri bilim kurgu değil… İşin sırrı bir hapın içine, sindirilebilir sensör yerleştirmekte yatıyor. Tıpkı bir patates pili gibi çalışıyor bu. Andrew Thomson “Eğer bir patatese birer parça bakır ve magnezyum yerleştirip bir elektrik devresi yaratırsanız, bir ampulu yakabilirsiniz” diyor ve ekliyor: “Biz de, bakır ve …

Başlığa bakınca bu da nerden çıktı şimdi diyebilirsiniz. Malum ülke gündemi oldukça yoğun. Hem de her zamankinden daha elektrikli bir hale bürünmüş durumda. Her kafadan bir ses, her köşe başından bir gürültü yükselmekte. Bir dokun bin ah işit derler ya kime dokunsak bin yorum, bin eleştiri, bin analiz. E böyle bir zamanda bu başlıkta nerden çıktı şimdi demeniz çok normal. Ama kimse kusura bakmasın yazı domatesler özelinden arada kaynayan, konuşulmayan kaybedişlerimizi anlatmaya çalışacak yapacak bir şey yok. Beğenmeyen gündemin gürültüsünü takibe devam etsin. Yapacak bir şeyim yok. Mc Donald’s, Burger King, kebapçılar, dürümcüler sarmış caddelerimizi. Kültürel başkent İstanbul çok eski tadlarını tamamen kaybediyor.  Baklavacılar, muhallebiciler, yufkacılar, yoğurtçular, şekerlemeciler, bozacılar, kahveciler birer birer gidiyor hayatımızdan.  Gitmeyenler de çok zor şartlarda şehrin ara sokaklarında can çekişiyor ne yazık ki… Gidenler sadece onlar mı? İnceliklerimizi yitirmişiz. Kaba, sabalık hakim yaşamlarımıza. Toplu taşıma araçlarına özellikle de metrobüslere  bakın insanların yüzündeki tatsızlığı, bezginliği, kini göreceksiniz. Sanki …

Rusya geçen Şubat’ta çok önemli bir askeri uyduyu, Ağustos ayında bir haberleşme uydusunu, geçen ay ise başka bir uyduyu teknik sorunlar nedeniyle kaybetti. Bitmedi, Rusya’nın iddialı uzay aracı Phobos-Grunt, Mars gezegine giderken, yönünü Mars’a çevirerek motorlar çalışmadığı için Dünya Yörüngesinden çıkamadı ve Pasifik’e düştü. Rus yetkilere göre başarısızlıklarda yabancçı ülkelerin parmağı var… Mars gezegenine giderken yolda kalan Rus uzay aracının parçaları Şili açıklarında Pa­sifik Okyanusuna düştü. Aracın düştüğü Rus Uzay Savunma Kuvvetleri sözcüsü Albay Aleksey Zolotukhin tarafından açıklandı. Yaklaşık 2 aydır Dünya yörüngesinde dönen 13 tonluk aracın bütün parçalarının aynı yere düşüp düşmediği bilin­miyor. 170 milyon dolarlık insansız araç geçen Ekim ayında uzaya fırlatılmış ancak yönünü Mars’a çevirecek motorlar çalışmadığı için Dünya yörün­gesinden çıkamamıştı. Her şey yolunda gitseydi Phobos-Grunt adla araç Mars’ın uydularından Phobos’a inip hem toprak ör­neği alacak hem de gezegeni görüntüleyecekti. Tüm çabalara rağmen Rus mühendisler aracın motorları­nı çalıştıramayınca kaderine terk edilen Phobos- Grunt irtifa kaybetmeye başladı. Phobos-Grunt, …