Kapanan değişen ve gelişen sosyal paylaşım siteleri

Bilgisayarla ve internetle beraber hayatımıza giren hatta bununla da kalmayıp neredeyse hayatımızı ele geçiren, belleğimizi kimliğimizi allak-bullak eden mecra kısa adıyla Sosyal Medya.

Evet, çoğumuz deriz acaba bilgisayarlar, cep telefonları yokken ne yapmışız! Bir şekilde günü kurtarmayı başarabilmiş ya da başaramamışızdır. Ancak internet iletişimi artık öyle bir noktaya geldi ki nasıl matbaa Avrupa‘nın değerlerini, ekonomisini, siyasetini, kilisenin rolünü değiştirdiyse, internet üzerinde oluşan sosyal ağlar da bizim yaşadığımız dünyanın çehresini değiştirecek keza değiştiriyor da…

Şu anda bilindiği üzere cep telefonlarımıza kadar girip günlük hayatımızın bir parçası haline gelen çok sayıda sosyal paylaşım sitesi var. Kuşkusuz bunların en bilineni ise Facebook ve Twitter. Peki insanlar bu günkü paylaşım sitelerinin olmadığı yıllarda internetten nasıl sohbet ediyor ve paylaşımlarda bulunuyordu?

Anlık Mesajlaşmadan Sosyal Paylaşım Sitelerine

Hemen akla ilk olarak sohbet programlarının atası olarak da bilinen mIRC (Mardam Khaled Bey Internet Relacy Chat) yani IRC sunucularına bağlanarak kullanıcıların birbirleriyle internet üzerinden sohbet etme olanağı veren bir program geliyor. Windows 95’in kullanılmaya başlandığı bu yıllarda sanal aleme katılan mIRC’ta bugünkü twitterda olduğu gibi takma isim(nick)ler ve sohbet odaları oldukça popülerdi. İsteyen, herkese açık odada konuşur isteyen de özel sohbet ederdi.

Özel sohbet ihtiyacı zamanla ICQ kullanımını yaygınlaştırdı.1995 yılında İsrailli bir grup olan Mirabilis tarafından geliştirilen ICQ, kısa zamanda dünyanın en popüler anlık mesajlaşma programı oldu. Yeni kayıt açmaya çalışan kullanıcılar 100 milyonun üzerindeki numaralarla sınıflandırılırdı. Kullanıcıların bir kısmı 2.el alışveriş sitesi eBay üzerinden eski ICQ hesaplarını satarken, 1998 yılı itibariyle yazılım AOL tarafından satın alındı. ICQ bugün için dünyada yaygın olmasa da halen Rusya’nın en çok kullanılan yazılımlarından biridir.

Daha sonraki yıllarda ise ICQ’ ya rakip olarak sanal ortama giren MSN karşımıza çıkıyor. MSN Messenger Mıcrosoft’un 1999’dan 2005’e kadar geliştirdiği anında iletileşme servisidir. Şubat 2006’da  Windows Live Messenger olarak ismi değiştirilmiştir. Çevrim içi ya da çevrimdışı sohbet imkanı veren, dosya paylaşımı web kamera ile görüntülü görüşme, efekt uygulama gibi özellikleriyle bir zamanlar büyük bir kısmımızın chat yaptığı Messenger ise 2013’te emekliye ayrılıyor. Microsoft’un yaptığı açıklamaya göre 2013’ün ilk çeyreğinde Çin hariç tüm ülkelerde Windows Live Messenger kapanacak ve kullanıcılar Skype’a aktarılacak.

Dünyanın neresinde olursa olsun görüntülü sohbet imkanı veren Skype, 2005 yılında alışveriş portalı eBay tarafından satın alınmış ancak işler beklendiği gibi gitmeyince 2011’de Microsoft’a satılmıştı. Böylece Microsoft tarihindeki en büyük satın almayı gerçekleştirmişti. Konferans çağrısı, sesli mesaj, arayan kimliği, dosya gönderimi, facebook haber kaynağı, çağrı yönlendirme, ekran paylaşımı, skype to go numaraları, sms, çevrimiçi numaralar, çağrı transferi, skype wifi gibi özellikler sunan skype iyi bir ses ve görüntü kalitesi sunmaktadır.2011’e gelindiğinde Marc Zuckerberg’in yaptığı bir  açıklamada dikkat çekici nokta Facebook’un Skype destekli görüntülü görüşme imkanı idi. Bunun için öncelikle videocalling sayfasından servisi aktif etmek gerekiyor.

Bugüne baktığımızda ise 2004’te Marc Zuckerberg tarafından kurulan Facebook  Alexa.com istatistiklerine göre 31 Ekim 2010 itibariyle; dünyanın en fazla ziyaret edilen 2. sitesi. Belki de çoğumuzun “ilkokul arkadaşlarını bulmak” maksadıyla tanıştığı Facebook; kullanıcılarına sunduğu oyunlar, uygulamalar, video fotoğraf paylaşımları vs. yeni insanlarla tanışma gibi özellikleri onu vazgeçilmez siteler arasına koydu. Bugün 1,5 milyarı aşkın kullanıcısı bulunmaktadır. Türkiye’de de 7 den 70 e kullanıcısı bulunan site, kullanıcılarını adeta bağımlısı haline getirmiş durumda.

Sosyal medyanın en popüler araçlarından bir diğeri olan Twitter, Facebook’taki gibi arkadaş sistemi değil de takipçi sistemiyle çalışan bir sosyal ağ ve mikroblog sitesidir. Sosyal medyada Facebook’un yerini Twitter’ın almaya başladığı söylenmektedir. Oldukça büyük bir reklam kaynağı olan Twitter ünlülere ve fenomenlerine para da kazandırmaktadır. Tüm son dakika gelişmelerini , popüler konulardaki farklı fikirleri, aforizmaları okuyabildiğimiz, aynı zamanda muhatabımızla tanışıp sohbet edebildiğimiz ve daha da önemlisi ‘takip edildiğimiz’ yani önemsendiğimiz, birilerinin ‘farkımızda olduğu’ yani egomuzun okşandığı’ bir mecra Twitter.140 karakterlik metinlerle yazma imkanı vererek yeni nesil iletişim aracımız olmuştur.

Bunların dışında nerede ve kiminle olduğumuzu bildiren Foursquare, kullanıcıların internette buldukları güzel şeyleri paylaşmalarını sağlayan sanal pano Pinterest, Google tarafından sohbet uygulaması olarak sunulan Gtalk, takip ettiğiniz/sizi takip eden kişilerle görüntülü konuşma, fotoğraf, video, link paylaşımı yapabileceğiniz Google+, biraz daha müzikle haşır neşir olanların daha çok kullandığı arkadaşlık sitesi Myspace, iş dünyasındaki profesyonellerin kendi işleri ile ilgili verileri paylaştığı bir platform Linkedin, profesyonel fotoğraflarınızı saklayabileceğiniz paylaşabileceğiniz Yahoo tarafından yönetilen Flickr, yeni arkadaşlar edinme ve çevrimiçi içerik paylaşmaya yardımcı olma esaslı Friendster, yeni arkadaşlarla tanışmanıza yardımcı olan Badoo, işveren ve iş arayanların kullandığı XING , anında mesajlaşma uygulaması Whatsapp, görüntülü ve sesli konuşma imkanı veren Viber, çektiğiniz fotoğraflara filtre ekleyip paylaşabileceğiniz Instagram, internet üzerinden ürettiklerinizi keşfettiklerinizi hızlı ve pratik paylaşmanızı sağlayan FriendFeed, video paylaşımlarının yapıldığı Dailymotion, Joost, Seesmic, Smotri.com, Vimeo, Youtube , blog siteleri olan Bumerang, Tumblr, Blogger, Posterus  ve bunun gibi dünyada yoğun olarak kullanılan pek çok sosyal paylaşım sitesi var.

Sonuç olarak kimler geldi kimler geçti misali teknoloji durmaksızın ilerliyor ve her dönem yeniliklerle karşılaşıyor sonra onları eskitip daha yenileriyle devam ediyoruz. Bugün var olanlar siteler yarın yerini yenilerine bırakacaklar. Ancak bu devinim insanoğlu sosyal bir varlık olmayı sürdürdüğü sürece durmaksızın devam edeceğe benzer.