Sanat Edebiyat Tarihimizin İlkleri

İlk yerli tiyatro eseri: Şinasi / Şair Evlenmesi /1859

İlk yerli roman : Şemsettin Sami / Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat

Batılı tekniği uygun ilk roman : Halit Ziya Uşaklıgil/Aşk-ı memnu

İlk çeviri roman : Yusuf Kamil Paşa/ Fenelon’dan Telemak /1859

İlk köy romanı : Nabizade Nazım / Karabibik

İlk psikolojik roman: Mehmet Rauf / Eylül

İlk realist roman : Recaizade Mahmut Ekrem / Araba Sevdası

İlk resmi Türkçe gazete : Takvim –i Vakayi

İlk yarı gazete : Ceride-i Havadis

İlk tarihi roman : Namık Kemal / Cezmi , A. Mithat / Yeniçeri

İlk özel gazete : Tercüman-ı Ahval / Şinasi ile Agah Efendi

İlk pastoral şir: A.Hamit Tarhan /Sahra

İlk şiir çevirisini yapan ,ilk makaleyi yazan ve noktalama işaretlerine ilk kez kullanan ilk Türk gazeteci : Şinasi

Aruzla ilk manzum tiyatro eseri yazan : A.Hamit /Eşber veya Sardanapal

Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri: A.Hamit/Nesteren

İlk bibliyografya: Keşfü’z Zünun /Katip Çelebi

İlk hatıra kitabı : Babürşah /Babürname

İlk hamse yazarı : Ali Şir Nevai

İlk tezkire : Ali Şir Nevai /Mecalisün Nefais

İlk antolojisi: Ziya paşa /Harabat

İlk atasözleri kitabı : Şinasi /Durub-i Emsal-ı Osmaniye

İlk mizah dergisi: Diyojen /Teodor Kasap

İlk hikaye kitabı : A:Mithat /Letaif-i Rivayet

İlk fıkra yazarı : Ahmet Rasim

İlk Türkçe yazılan ilk kitap : Kutadgu Bilig

İlk siyasetname : Kutadgu Bilig

İlk mensur şiir örneklerini veren : Halit Ziya

Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan : Mehmet Emin Yurdakul

Dünya edebiyatındaki ilk modern roman : Cervantes/Don Kişot

İlk makale : Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi

İlk edebi bildiriyi yayımlayan topluluk: Fecr-i Ati

Mesnevi tarzında yazılmış ilk eser : KUTADGU BİLİG

İlk seyahatname : MİR’ATÜL MEMALİK / SEYDİ ALİ REİS

İlk Edebiyat tarihçimiz: Abdulhalim Memduh Efendi

Batı anlayışındaki ilk edebiyat tarihçimiz: Fuat Köprülü

Dünya edebiyatındaki ilk hikayeci ve eseri: Boccaio Decamkeron

Sahnelenen ilk tiyatro: Namık Kemal / Vatan yahut Silistre

Kafiyeyi şiire serperek klasik nazım şekillerinden farklı ilk örnekleri veren: TEVFİK FİKRET

Türkçenin ilk dil bilgisi kitabı: Süleyman paşa / SARF-ı TÜRKİ

İlk naturalist eserimizin yazarı: Nabızade Nazım / Zehra

Divan Edebiyatında mahallileşme akımının temsilcisi: Nedim

Şarkıyı icat eden: NEDİM

İlk tarih ve coğrafya ansiklopedisi: Kamus’ul Alam

İlk sözlüğümüz:Divan-ı Lügat-it Türk

İlk Türkçe sözlük:Şemsettin Sami:Kamus-ı Türki

İlk özdeyiş örneklerini veren: Ali Bey / Lehçet’ül Hakayık

İlk didaktik şiir örneğimiz ve aruzla yazılan ilk eserimiz: Kutadgu Bilig

Türk adının geçtiği ilk Türkçe metin : Orhun Abideleri

Edebiyatımızda objektif eleştirinin nasıl olacağını ilk açıklayan: R. Mahmut Ekrem

Edebiyatımızdaki milli dönemin açılmasına öncülük eden: Mehmet Emin Yurdakul

Konuşma diliyle yazılmış ilk hikayenin yazarı: Ömer Seyfettin

Edebiyatımızda ilk kafiyesiz şiirini yazan :A. Hamit / Validem

İlk köy şiiri: Muallim Naci / Köylü Kızların Şarkısı

İlk alfabemiz:Göktürk Alfabesi

Tekke şiirinin babası: Ahmet Yesevi

İlk Türk destanı : Alp Er Tunga Destanı

Bizde batılı anlamda ilk eleştiriyi yazan: Namık Kemal

Bizde epik tiyatro türünün kurucusu: Haldun Taner

İlk kadın romancımız: Fatma Aliye Hanım

Süslü nesrin ilk temsilcisi: Sinan Paşa

Dünyanın bilinen ilk destanı:Sümerlerin Gılgamış Destanı

Dünyanın halen yaşayan ,en büyük ve ilk Müslüman Türk Destanı: Kırgızların Manas Destanı

Edebiyat kelimesini bizde ilk kullanan: Şinasi

Kurtuluş savaşımızı doğrudan işleyen roman :Ateşten Gömlek

Komedi türünün ilk büyük ustası: Aristofanas

Trajedi türünün ilk büyük ustası: Aiskylos

İlk uyarlama tiyatro eserinin yazarı : A.Vefik paşa

Deneme türünün kurucusu: Montaigne

İlk divan şairi: Hoca Dehhani

Hikayede gerçek anlamda ilk kez Anadolu’yu işleyen: Refik Halit Karay

En başarılı psikolojik roman yazarımız: P.Safa / 9.Hariciye koğuşu

İlk çocuk şiirlerini yazan: Tevfik Fikret / Şermin

Dilde sadeleşmeyi savunan ilk yayın organı: Genç Kalemler